Pszczoły to bardzo inteligentne i pracowite owady, których rola nie ogranicza się wyłącznie do produkcji pysznego i zdrowego miodu. Ich rola w ekosystemie jest ogromna, ponieważ zajmują się zapylaniem roślin, dzięki czemu rokrocznie mogą one kwitnąć i rozwijać owoce, co jest niezbędne do rozmnażania i wzrostu. Jak wszystkie żyjące stworzenia, tak i pszczoły potrzebują do życia stałego dostępu do wody. Jest to niezwykle ważna kwestia, szczególnie w ciepłe wiosenne i letnie miesiące. Ze względu na działalność człowieka, dostęp do wody często staje się dla nich coraz trudniejszy. Jak można pomóc pszczołom, jak zrobić i gdzie ustawić poidełko dla owadów?
Dlaczego warto pomagać owadom, czyli jaka jest rola pszczół
O pszczoły warto dbać, ponieważ są bardzo pożytecznymi owadami, które odpowiadają za jakość upraw oraz różnorodność biologiczną na otaczających nas terenach. Bez ich ciężkiej pracy nie mielibyśmy roślin, które tak chętnie wykorzystujemy. Szacuje się, że zawdzięczamy ⅓ naszej żywności właśnie ich trudnej pracy. Aby doszło do zapylenia, rośliny muszą wymienić się między sobą pyłkiem. Może to zostać zrobione z pomocą wody, wiatru, ale też owadów takich jak pszczoły. Proces zapylenia jest niezbędny do dalszego rozwoju rośliny. Nasze pszczoły odpowiadają za zapylanie tysięcy różnych roślin, niezbędnych nie tylko nam, ale także wielu zwierzętom. Czy wiedzieliście, że w Polsce mamy aż 470 gatunków pszczół? Dużo im zawdzięczamy, dlatego warto zastanowić się nad tym jak można im pomóc, montując u siebie poidełko dla owadów.
Zanim przejdziemy do części praktycznej, zapoznajmy się ze strukturą pszczelej rodziny.
Matka to pszczoła, która poprzez składanie jaj zapewnia ciągłość całej rodziny. W ciągu jednego roku życia, może ona złożyć nawet 200 000 jaj. Jest ona odpowiedzialna za nadzór pracy pozostałych członków rodziny i kontroluje funkcjonowanie innych pszczół przez feromony, który wydziela. Matka jako jedyna jest w stanie przeżyć dłużej niż kilka tygodni. Średni czas życia matki wynosi od 2 do 4 lat.
Truteń to męski członek rodziny, który występuje w ulu tylko w lato. Zazwyczaj ilość trutni nie jest duża, z racji iż mają one zasadniczo jedno zadanie w życiu. Mianowicie truteń jest odpowiedzialny za zapłodnienie matki, a po spełnieniu tego zadania, umiera.
Robotnice to najliczniejsza grupa pszczół, która odpowiedzialna jest za wiele zadań. To właśnie one dbają o porządek ula, strzegą go, wychowują potomstwo matki oraz zbierają nektar oraz wodę. Dzięki ich ciężkiej pracy możemy potem cieszyć się miodem. Pszczoły robotnice zwane zbieraczkami, odbywają codziennie wiele lotów w okolicy ula, w celu zdobycia wody.
Do czego owady wykorzystują wodę?
Generalnie jest ona niezbędna, aby utrzymać w ulu stałą wilgotność powietrza, a także do nawilżenia oskórka, czyli zewnętrznej warstwy ciała larw pszczół, które rozwijają się w ulu. Pszczoły zbierają wodę codziennie, ponieważ nie mają jak jej magazynować. Jeśli wody zabranie, albo będzie jej niedostateczna ilość, to ciało larw wyschnie, a one same umrą. Bez nich gniazdo szybko zginie, ponieważ po prostu zabranie pszczół w ulu. Cała rodzina współpracuje w celu utrzymaniu w ulu stałej temperatury 34,5 - 36 stopni. W tym celu również wykorzystywana jest przez owady woda.
Skąd pszczoły biorą wodę?
Odpowiedź jest prosta - z każdego dostępnego w okolicy ula zbiornika wodnego. Pszczoły odwiedzają w tym celu stawy, rzeki oraz mniejsze zbiorniki. Ze względu na rozwój miast i często redukcje naturalnych siedlisk zwierząt wodnych, takich miejsc jest coraz mniej. Rozwój ludzkich siedlisk, niestety, często powoduje, wykończenie owadów, które w poszukiwaniu wody zapędzają się coraz dalej Jeśli taka pszczoła nie może jej znaleźć, często wykończona podróżą i upałem pada wykończona i umiera. Gdy wiele z nich zginie, cały ul narażony jest na niebezpieczeństwo. Tutaj z pomocą może przyjść człowiek oraz poidełko dla owadów.
Jak pomóc pszczołom i dlaczego jest to istotne?
Od wielu lat obserwowany jest stały spadek populacji pszczół na świecie. Ilość osobników, które giną z wielu powodów zaczyna przerastać możliwość pozostałych pszczół i problem narasta. Co może być przyczyną zmniejszenia się ilości pszczół na świecie?
Między innymi choroby wirusowe, bakteryjne oraz pasożytnicze, ale także niedobory składników odżywczych oraz zbyt duża ingerencja człowieka. Przez rozwój miast i likwidacje wielu nieużytków, lasów, łąk oraz ogrodów pszczołom zaczyna brakować pyłku i nektaru kwiatowego. Problem ten nie dotyczy tylko pszczół. Coraz mniej schronień i miejsc do budowy gniazd mają także inne owady. Dodatkowo przez zmiany klimatu, terminy kwitnienia wielu roślin się przesuwają w czasie, co znacznie utrudnia pracę pszczołom. Te wszystkie czynniki mogą kiedyś spowodować niewyobrażalne straty, dlatego już teraz warto zainteresować się tematem i pomóc tym pracowitym owadom. Jak w takim razie można pomóc pszczołom?
Poidło dla pszczół to doskonały pomysł, który może uratować niejedno życie owada, a nawet całą rodzinę. Nie jest to konstrukcje skomplikowana, nie przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu, a w dodatku może stać się ciekawą ozdobą. Samodzielne stworzenie takiego poidła to doskonały pomysł na interakcje z dziećmi. Warto im przy tym wytłumaczyć rolę pszczół w ekosystemie, a także opowiedzieć o tym jak funkcjonują one w ulu. Świat pszczół jest naprawdę ciekawy, dlatego warto zachęcić najmłodszych do zdobywania wiedzy na jego temat.
Czy samodzielnie wykonane poidło dla pszczół to jedyna metoda pomocy? Nie, można jeszcze zakupić gotowe poidło dla pszczół nakręcane na butelkę, o którym opowiemy pod koniec artykułu.
Poidełko dla pszczół - jak zrobić, od czego zacząć?
Zanim zaczniemy, musimy odpowiedzieć sobie na kilka pytań i wyjaśnić parę kwestii. Jeśli przymierzasz się do wykonania takiego poidełka najpierw powinieneś zastanowić się jakie materiały i narzędzia będą ci potrzebne. Warto przejrzeć rzeczy dostępne w domu, ponieważ może okazać się że niczego nie musisz kupować, aby stworzyć poidełko dla owadów. Zastanów się więc czy masz jakieś nieużywane, stare doniczki i podstawki. Co jeszcze należy przygotować? Przydadzą ci się rękawiczki oraz wszelkiego rodzaju małe kamyki, patyczki, kawałki kory, szyszki oraz drobne rośliny, ziemia i mech. Chyba już zauważyłeś, że poidło dla pszczół można wykonać bez nakładu finansowego, bo większość rzeczy masz dostępnych pod ręką. W zależności od twoich możliwości oraz preferencji możesz skonstruować kilka poidełek i rozstawić je w różnych miejscach w ogródku, czy na balkonie. Jedne będą wyżej, drugie na poziomie ziemi i wszystkie zainteresowane owady, będą mogły z nich skorzystać. Kolejną ważnym pytaniem, na które musimy odpowiedzieć jest - gdzie ustawić poidło dla pszczół? Pamiętaj, że takie poidełko nie jest zarezerwowane wyłącznie dla pszczół! Często korzystają z niego chętnie motyle, ważki oraz małe ptaki. Sam zobaczysz ile żywych istot uszczęśliwi twoje praca.
Wybór dobrego miejsca to klucz do sukcesu w pomaganiu owadom. Najlepiej będzie jeśli umiejscowisz poidło w miejscu zacienionym, tak aby mogły w nim odpocząć między lotami. Sam pojemnik / podstawka musi być też na tyle duża, aby woda nie wyparowała z niego od razu. Cień i odpowiednia wielkość poidełka zapewni dłuższy przydatności poidełka
Gdzie ustawić poidło dla pszczół?
Wybór miejsca na poidło jest niezwykle ważny z tego też względu, że owady nie powinny być odstraszane przez ludzi oraz zwierzęta domowe. Jeśli jesteś właścicielem psa lub kota, który poluje na owady i mógłby je stresować, warto zastanowić się jakie miejsce jest dla nich niedostępne i tam właśnie ustawić poidełko dla pszczół. Rodziny z małymi dziećmi także powinny wziąć to pod uwagę i wybrać, np. wyższy murek, do którego dziecko nie dosięgnie. Z dziećmi warto także porozmawiać na temat płoszenia owadów oraz odpowiedniego zachowania się w kontaktach z nimi.
Otoczenie samego poidełka, również może mieć znaczenie. Wiemy już, że pszczoły chętnie odwiedzają rośliny, z których zbierają nektar, dlatego jeśli masz w swoim ogródku rośliny miododajne, np. facelie błękitną, lebiodkę pospolitą, chabra bławatka czy wrzosy warto w ich okolicy umieścić poidełko. Ich kuszący wygląd i zapach będzie przyciąga owady do twojego ogrodu, a bliska odległość do źródła wody pozwoli im wzmocnić się przed kolejnym lotem.
Jak zrobić poidełko dla pszczół - krok po kroku
Krok pierwszy - naczynie
Aby stworzyć dobre poidełko dla owadów musisz znaleźć przede wszystkim naczynie, które może być miską, talerzem, słoikiem, podstawką lub nawet kubkiem. Ważne, żeby było dość szerokie i płaskie, ponieważ w przeciwnym razie pszczoły mogłyby niezdarnie usiąść na krawędzi, wpaść i się utopić. Dobrze nada się każde naczynie, które nie przecieka i można je postawić w ogródku. Jeśli chcesz bardziej się wysilić, to możesz sam stworzyć poidełko ze starej drewnianej skrzynki, lub desek. Ważne jest, aby pokryć drewno folią lub lakierem.
Krok drugi - wyposażenie poidełka
Jeśli masz już wybrane naczynie, które niedługo stanie się poidełkiem dla owadów, trzeba je teraz odpowiednio wyposażyć. Żeby nasze owady mogły komfortowo korzystać ze źródła wody, muszą mieć na czym usiąść, dlatego też niezbędne będą kamienie, patyczki oraz rośliny. Warto ułożyć je w różnych miejscach pojemnika, tak aby każda pszczoła mogła przysiąść w komfortowym dla niej miejscu. W celu przygotowania wyposażenia poidła dla pszczół, warto wybrać się na spacer po ogrodzie i lesie, żeby zebrać szyszki, korę, łupinki orzechów, patyki oraz rośliny. W celu zatrzymania wody na dłużej, dobrym pomysłem będzie wzbogacenie poidełka o mech. Aby skusić owady do odwiedzenia naszej konstrukcji można też udekorować ją kolorowymi tasiemkami, czy drewnianymi dekoracjami. Warto zdać się tutaj na pomysłowość najmłodszych członków rodziny!
Dobrym pomysłem, choć wymagającym drobnego nakładu finansowego jest wypełnienie poidełka dla owadów węglem drzewnym lub keramzytem. Są to substancje w 100% naturalne, które ze względu na swoją lekkość unoszą się na wodzie. Kolejną ważną cechą jest też nasiąkliwość, która sprawia, że owady mogą spijać wodę bezpośrednio z tych materiałów. Dzięki temu możemy wykorzystać nawet głębokie naczynie, bez większych obaw, że pszczoły się w nim utopią.
Krok trzeci - lokalizacja
Gotowe poidła dla pszczół należy rozmieścić w wybranych miejscach ogrodu, czy tarasu. Mogą być one obok siebie, lub rozłożone po całym terenie. Szukając dobrego miejsca na poidełko należy unikać zagęszczonych i często odwiedzanych przez nas zakamarków. Lepiej rozmieścić je w narożnikach lub w okolicy naszych pięknych roślin. Jeśli tworzysz kilka poidełek dla owadów, to niektóre z nich możesz ukryć bardziej w liściach, a pozostałe umieścić bardziej na widoku.
Istnieje też rozwiązanie dla wygodnych, czyli poidło dla pszczół nakręcane na butelkę, czyli produkt, który wystarczy kupić i zamontować. Jest to gotowy plastikowy pojemnik na wodę, dostępny między innymi w sklepach internetowych dla pszczelarzy. Aby użyć tego poidełka wystarczy typowa butelka z wodą. To urządzenie profesjonalnie nazywane jest podkarmiaczką, lub plastikowym poidełkiem dla pszczół. Żeby gotowe poidło dla pszczół spełniło swoje zadanie, wystarczy zakręcić je na butelkę, a następnie odwrócić.
Kiedy należy przygotować poidełko dla owadów?
Najlepszym momentem na ustawienie takiego poidełka będzie początek marca, ale tak naprawdę każdy moment jest dobry, aby pomóc owadom. Jaka woda jest odpowiednia dla pszczół i jak często należy napełniać poidełko dla pszczół? Generalnie owadom wystarczy zwykła woda z kranu. Poidełko warto napełniać wtedy, gdy widzimy, że woda już się kończy. Dodatkowo raz na jakiś czas warto je umyć, szczególnie jeśli są w nim jakieś rośliny, aby było świeże i dłużej służyło pszczołom.
Jeśli chcesz dodatkowo zachęcić pszczoły, to do zwykłej wody można dodać odrobinę wody brzozowej lub propolisu. Pod żadnym pozorem nie wolno jednak wrzucać do niej soli.
Poidełka dla pszczół i innych owadów to oryginalny i bardzo przydatny dodatek do każdego ogródku. Nakład pracy jest niski, a potrzebne materiały każdy ma w domu, dlatego warto wraz z rodziną spędzić trochę czasu na skonstruowaniu tej drobnej dekoracji, która ratuje życie. Pamiętaj, że pszczołom zawdzięczamy naprawdę wiele, dlatego zrobienie poidełka to doskonały sposób, aby pokazać im nasze uznanie. Jeśli spodobało ci się pomaganie, zastanów się czy masz na podwórku miejsce, aby stworzyć też większe poidełko dla ptaków.
